AİHM Başvuru Formu Nasıl Doldurulur?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), uluslararası bir yapı olan Avrupa Konseyi’ne bağlı olarak 1959 yılında kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ek protokolleriyle güvence altına alınmış olan temel hakların devletler tarafından ihlal edilip edilmediğini denetlemektedir. Bu denetimin yapılabilmesi için mahkeme bireysel başvuru denilen mekanizmayı öngörmüştür. Bireysel başvuru yoluyla bireyler ve tüzel kişiler hak ihlali durumunda belirli usul ve kurallar çerçevesinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurabilmektedirler.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiği ile ilgili detaylı bilgi için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başvurusu yazımızı okuyabilirsiniz.

Bu yazımızda başvurunun en temel ve önemli noktası olan olan başvuru formunun nasıl doldurulması gerektiği üzerinde durulacaktır.

I. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başvuru Formu

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuru yaparken en önemli husus, başvuru formudur. Başvuru formunun güncel olmasına dikkat edilmelidir. Bunun için AİHM’in resmi internet sitesinde yer alan başvuru formunu indirmeniz gerekmektedir. Başvuru formuna Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başvuru Formu linkinden ulaşabilirsiniz. Form Türkçe olarak da doldurulabilmektedir. Ancak başvuru aleyhine başvurulan devlete yani ülkemiz özelinde Türk hükümetine tebliğ edildikten sonra AİHM başvurucudan tazminat taleplerini bildirmesini isteyecektir. Bu aşamadan itibaren yazışmaların Avrupa Konseyi’nin resmi dillerinden olan İngilizce veya Fransızca dilinde yapılması gerekmektedir. Ancak başvurucunun Türkçe kullanma talebinin olumlu karşılanması halinde veya Daire Başkanı’nın izin vermesi halinde başvuru Türkçe kullanarak yazışma yapabilecektir.

Etkili bir başvuru için olayların kronolojik sırayla ifade edilmesi ve belgelerle desteklenmesi gerekir.

Hangi hakkın hangi nedenle ihlal edildiği açıkça ifade edilmelidir.

Formun nasıl doldurulması gerektiği AİHM iç Tüzüğü’nün 47’nci maddesinde belirtilmiştir. Başvuru formunda 47’nci maddede sayılan eksiklerin bulunması idari ret nedeni sayılmaktadır. Dikkat edilmelidir ki idari ret kararları başvuru süresini durdurmaz. Yani 4 aylık başvuru süresi içerisinde idari ret kararı verilmişse başvuru yenilenebilmekte, tekrar yapılabilmektedir. Ancak 4 aylık süre geçtikten sonra karar verilmişse eksikliği telafi etmenin bir yolu yoktur. Bu sebeple başvurunun son aylara bırakılmaması, mümkünse ilk 2 ay içerisinde yapılmasını tavsiye ederiz.

Başvurucu ve Temsilciye Ait Bilgiler

Formun ilk sayfasında başvuru gerçek veya tüzel kişinin kimlik ve iletişim bilgilerinin yazılması gerekmektedir. Başvurucunun bir temsilcisi olsa dahi temsilcinin çekilme ihtimali göz önüne alınarak başvurucunun kendi iletişim bilgilerine yer verilmedir. Adres veya iletişim bilgilerinin değiştirilmesi halinde bunları mahkemeye bildirme yükümlülüğü başvurucuya aittir.

Başvurucu gerçek kişiyse kimlik belgesi yahut nüfus kayıt örenğinin eklenmesi gerekmektedir.

Formun ikinci sayfasında hak ihalinde bulunan devletin işaretlenmesi gerekmektedir. Birden çok devleti seçmek de mümkündür.

Başvurucunun kendisini bir avukatla ya da temsilciyle temsil ettirme zorunlulu yoktur. Bizzat kendisi de başvurabilmektedir. Ancak avukatla veya başka bir temsilciyle başvurması durumunda temsilcinin sıfatı ile kimlik ve iletişim bilgilerinin yazılması gerekecektir. Avukatla temsil edilmesi halinde noterden düzenlenmiş bir vekaletname eklenmesi zorunlu değildir. Formun ilgili kısmında bulunan yetki belgesi kutucuğunun başvurucu ve avukat tarafından imzalanması ve tarih yazılması yeterlidir.

Başvurucunun avukat ile başvurma zorunluluğu olmamakla birlikte kural olarak başvurunun ilgili hükümete gönderilmesinin üzerine kişi kendini avukatla temsil etmek zorundadır. Ancak istisnai olarak kendisi de takip edebilmektedir.

Başvurucunun başvurusunu eComms sistemi üzerinden takip etmek istemesi halinde sistem üzerinden kullanabileceği e-posta hesabını formun 3. veya 4. sayfasında yer alan ilgili kısma yazması gerekmektedir.

Başvurunun Konusu

Bu kısımda hak ihaline neden olan olayların tamamı ve iç hukuktaki yargısal süreç kronolojik sırayla anlatılmalıdır. Olaylar belgelerle destklenmelidir. Olaylar ile şikayetler arasında uyum sağlanmalıdır. Hak ihlali iddiasına ilişkin olarak somut bilgilere yer verilmelidir.

Başvuruya konu olaylar hakkında yanlış bilgilere yer verilmesi yahut var olan bilgi ve belgelerin saklanması AİHM İç Tüzüğü 44’üncü madde kapsamında hakkın kötüye kullanılması anlamına gelmektedir. Bu sebeple başvuru reddedilebilmektedir.

Başvuru Formunu’nun 8 ve 9’uncu sayfalarında yer alan şikayet yani ihlal edilen hakların neler olduğuna ilişkin kısım kısa ve öz olmalı, gereksiz doktrinsel bilgiden uzak olmalıdır. Hangi hakkın ne şekilde ihlal edildiğine ilişkin bilgilerin yer aldığı açıklama kısmı mümkün mertebe formda yer alan sayfa sayısını aşmamaldır.

Ek Açıklamalar

Sayfa sayısının aşılması halinde formun ekinde ek açıklamalara yer vermek mümkündür. Ancak bu ek açıklamalar kısmında yeni bir hak ihlali iddiası yer almamalı veya formda anlatılan olayların devamına yer verilmemelidir. Ek açıklamalar kısmı olayların devamı şeklinde değil, formda anlatılan olayların detaylandırılmış hali olmalıdır.

Ek açıklamalar sayfasının şekline ilişkin olarak da birtakım şartlar getirilmiştir. Buna göre ek açıklamalar kısmı en fazla 20 sayfa olmalıdır. Okunaklı bir yazı metni ile ana metin en az 12 punto, dipnotlar en az 10 punto olmalı, sayfa kenarlarında 3,5 cm boşluk bulunmalı, paragraf ve sayfalar numaralandırılmalıdır. Ek açıklamalar kısmı bu şartları sağlıyorsa forma ek yapılarak gönderilmelidir.

Kabul Edilebilirlik Kritelerine Uygunluk

Formun 10’uncu sayfasında hangi şikayet/hak ihlali iddiası ile ilgili olduğu belirtilerek iç hukuk yollarının tüketildiği ve başvurunun süresi içerisinde yapıldığı yazılmalıdır. Bunun için kanun yollarına başvuru tarihi ve tebliğ tarihleri ile Anaya Mahkemesi’ne başvuru tarihi yazılmalı ve Anayasa Mahkemesi kararının öğrenildiği tarih yazılmalı ve başvuru formu ekine tebliğ mazbatası eklenmelidir.

Başvurucu tarafından başka kullanılmayan bir başvuru yolu olup olmadığı işaretlenmeli ve eğer varsa neden kullanılmadığı detaylı bir şekilde açıklanmalıdır.

Başka bir uluslararası makam önüne söz konusu hak ihlali iddiasının taşınıp taşınmadığı yazılmalıdır. Ancak dikkat edilmelidir ki aynı konu hakkında iki ayrı uluslararası organa başvuru yapmak mümkün değildir.

Altındaki kutucuğa da AİHM önünde görülmekte olan derdest veya sonuçlanmış bir başvurunun olup olmadığı, var ise konusu, karar tarihi ve sonucu detaylarıyla yazılmalıdır.

Ek Belgeler

Ek belgeler kısmında başvuruya konu belgelerin ne olduğu isimlerindirilmeli ve karşısındaki alanda ekin hangi sayfasında yer aldığı belirtilmelidir. Eklerin her biri için sayfalar numaralandırılmalıdır. Ek belgeler için zımba, ataç vb şeyler kullanılmamalı ve belgelerin asılları değil kopyaları gönderilmelidir. Zira AİHM belgeleri iade etmemekte bir süre sonra imha etmektedir.

Başvurucunun dayanak olarak bahsettği belgelerden birinin elinde olmaması halinde başvuru sahibinin belgeye neden ulaşamadığını makul bir gerekçeyle mazeretlendirmesi gerekmektedir. Bu durumda başvurucu belgeyi hükümetten talep ettiğine dair bir başvuru dilekçesini başvuru formuna ekleyebilmektedir. Aynı zamanda Mahkemeden de hükümetten söz konusu belgeyi istemesini talep edebilmektedir. Ancak yine de uygulamada mağduriyet yaşanmaması adında başvurucuların tüm belgeleri eksiksiz bir şekilde toplamasını ve başvuru ekine eklemesini tavsiye ederiz.

Başvuru konusu hak ihlalinin dayanağını oluşturan yargılama faaliyetiyle ilgi her belgenin eklenmesi büyük önem taşımaktadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi çok sanıklı ve yüzlerce sayfa gerekçeli kararı olan bir dosyada, gerekçeli kararın sadece başvurucuyla ilgili kısımlarının gönderilip, tamamının CD ya da USB içinde gönderilmemesi nedeniyle başvuruyu reddetmiştir. Bu sebeple tüm belgelerin eksiksiz bir şekilde gönderilmesi, sayfa sayısı çokluğu nedeniyle dosya olarak göndermek imkansız ise eklerin bir kısmının açılabilir formatta bir CD veya USB bellek içerisinde gönderilmesini tavsiye ederiz.

Diğer sayfadaki ek bilgi ve açıklamalar kısmında başvurucunun varsa tazminat talepleri yazılacaktır. Ancak burada herhangi bir tazminat talebinde bulunulması zorunlu değildir. Çünkü tazminat talepleri başvuru sırasında değil, hükümet görüşlerine karşı sunulan dilekçe ile birlikte yapılmaktadır. Başvurucunun isminin gizli kalmasına ilişkin bir talep varsa o talep de bu kısma yazılmaldır ve gerekçelendirilmelidir.

Vekaletname Değil Formdaki Yetki Belgesi Geçerlidir. Hem Başvurucu Hem Yetkili İmzalamalıdır.

Formdaki yetki belgesi başvurucu ve eğer varsa temsilcisi tarafından birlikte imzalanmalıdır. İmzalardan birinin esik olması durumunda ret kararı verilmektedir.

Bir altta yer alan 74 numaralı alana yazışmalarda muhatap olunacak kişinin kimlik ve adres bilgileri yazılmalıdır.

AİHM Başvuru Süresi 4 Ay

AİHM başvuru tarihi bilindiği üzere 4 aydır. Başvuru yapılırken postanın Mahkemeye ulaştığı gün değil, postaya verildiği gün dikkate alınmaktadır. Ayrıca dikkat edilmelidir ki AİHM başvurusunda iç hukukumuzdakinin aksine başvuru süresinin son günü resmi tatile yahut haftasonuna denk gelirse başvuru süresi uzamaz. O gün sona ermiş sayılmaktadır.

AİHM Adresi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuruyu, başvuru formunu doldurarak ekleriyle birlikte Fransa’daki “67075 Strasbourg Cedex France” adresine göndererek yapabilirsiniz. 

Avukat Gökçe Aral

İnsan Hakları Avukatı

İletişim

Bizi Arayın : +90 212 909 86 34

Mail Gönderin : info@ballawfirm.com

whatsApp →